Matxcơva là thủ đô của Liên bang Nga. Nằm ở phía tây đất nước, với diện tích khoảng 878,7 km, đây là một trong những thành phố lớn và đẹp nhất thế giới.

Dòng sông Matxcơva đẹp như một dải lụa, uốn lượn từ phương Bắc chảy đến, sau khi vòng theo hình móng ngựa, nó chảy vào dòng sông mẹ của nước Nga là sông Volga.

Khu vực thành phố Matxcơva phân bố trên bảy khu đồi núi bên kia bờ sông, ngoại vi của thành phố là những công viên và cánh rừng rộng lớn. Mạng lưới quốc lộ như mạng nhện đã kết nối trung tâm thành phố và các khu ngoại ô thành một thể thống nhất. Khi vào cửa ngõ Matxcơva, những cảnh đẹp như tranh của thành phố hiện ra trước mắt du khách. Đó là Điện Kremlin, Quảng trường Đỏ, Đại Kịch Viện, Đại học Matxcơva, những bức tượng đặt trong thành phố. Tất cả đều chứng minh sức hấp dẫn thời hiện đại, đồng thời biểu hiện nền văn minh cổ xưa của thành phố này.

Điện Kremlin nằm ở trung tâm của Matxcơva và là biểu tượng của thành phố. Trong tiếng Nga, “Kremlin” có nghĩa là “Nội thành”. Điện này được xây năm 1156, khởi đầu chỉ là một kiến trúc bằng gỗ, theo hình dáng một thành phố nhỏ. Sau vài lần mở rộng, nó mới có quy mô như ngày nay. Trên thực tế, điện Kremlin là một quần thể kiến trúc lấy giáo đường là kiến trúc chính. Vừa bước vào cửa, ta sẽ thấy ngay quảng trường của giáo đường trung ương. Giáo đường này được xây bằng đá đỏ. Trên quảng trường là đại giáo đường có đỉnh mái vàng đứng sừng sững.

Điện Kremlin có cấu trúc hình tam giác, diện tích 275.000 m2, các bức tường ở ngoại vi điện có những công sự được lát bằng gạch đỏ xen kẽ nhau, cái cao cái thấp, những tháp hình lầu kỳ dị, trên đỉnh của 5 tháp lầu cao nhất được trang trí bằng ngôi sao 5 cánh được làm bằng thạch anh đỏ, có đường kính 6 m. Dù là ngày hay đêm, những ngôi sao này luôn lấp lánh trên bầu trời thành phố Matxcơva.

Điện Kremlin là cung điện hoàn toàn theo kiến trúc truyền thống của Nga. Nó được gọi là “Cung Đa giác” bởi bức tường ngoài của đại sảnh nằm trên tầng thứ hai được lát bằng những viên đá trắng đa giác. Đây từng là nơi cử hành hôn lễ của hoàng gia, tổ chức các ngày lễ lớn và là nơi Sa hoàng tiếp kiến các sứ thần ngoại quốc. Kiến trúc cao nhất của cung điện này là lầu chuông Ivan Đại đế. Lầu chuông màu trắng, có đỉnh vàng, cao 81 m, bên trong có 50 cái chuông đồng. Chuông lớn nhất có chiều cao 6,14 m, đường kính 6,6 m, trọng lượng hơn 200 tấn, âm thanh có thể truyền xa hơn 50 km. Trong điện này còn có khẩu đại pháo dài 5,34 m, đường kính miệng là 0,89 m, nặng 40 tấn. Cùng một lúc 3 người có thể chui vào khẩu đại pháo được đúc bằng đồng từ năm 1540 này. Tuy nhiên, khẩu pháo chưa một lần nhả đạn mà chỉ được đặt trong cung điện để mọi người thưởng ngoạn.

Phía sau điện Kremlin là Đại giáo đường Thánh mẫu thăng thiên, một kiến trúc nguy nga hùng vĩ. Các Sa hoàng cử hành lễ đăng quang tại đây. Đại giáo đường thiên sứ nằm ở phía nam điện Kremlin, là nơi chôn cất các vua chúa trước thời Pie Đại đế. Trong điện còn có một công viên lớn.

Phía trước là Quảng trường Đỏ nổi tiếng. Tương truyền rằng, trong suốt thời gian chấp chính, Sa hoàng Ivan đã ra lệnh duy trì một khoảng sân lớn để đề phòng hoả hoạn hoặc khi bị quân địch tập kích. Ông đã cho xây dựng sân này thành quảng trường hẹp về phía đông - tây, dài về phía nam - bắc, diện tích khoảng 90.000 m2. Đây là quảng trường cổ xưa nhất của Matxcơva, từng là nơi tổ chức chợ phiên, có lúc là nơi xử án tử tù thời còn Sa hàng cai trị. Sau Cách mạng tháng Mười, quảng trường này trở thành nơi duyệt binh và tổ chức các cuộc mitting của nhân dân. Phía tây quảng trường là lăng Lenin, hai bên lăng mộ là lễ đài. Sau lễ đài là phần mộ các nhà lãnh đạo quốc gia Liên Xô trước đây.

Quần thể kiến trúc quang Quảng trường Đỏ rất trang nghiêm và mang đậm sắc thái cổ xưa. Trong đó, Đại giáo đường Vasili Boasni được kết hợp từ 9 giáo đường nhỏ, hoàn toàn theo phong cách Nga. Đỉnh tròn của các giáo đường này có độ lớn nhỏ không đồng đều, màu sắc và hình dạng không giống nhau. Có hình giống củ hành tây, có hình lăng giác, hình con cóc, tạo ra một cấu tứ kỳ diệu và đầy cảm hứng. Quần thể kiến trúc này và điện Kremlin luôn tôn vẻ đẹp của nhau, tạo ra một cảnh quan diễm tuyệt.

Matxcơva cũng là một thủ đô lớn được hiện đại hoá, là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hoá lớn nhất nước Nga. Tuy nhân khẩu của thành phố đã lên tới 9 triệu nhưng Matxcơva ít khi xảy ra tắc nghẽn giao thông như thường thấy ở các thành phố khác trên thế giới. Đó là vì Matxcơva có hệ thống xe điện ngầm hàng đầu thế giới. Vào tháng 5/1935, tuyến xe điện ngầm đầu tiên chính thức hoạt động nhưng mới chỉ dài 11 km. Ngày nay, nó phát triển thành một mạng lưới dài khoảng 200 km, 123 trạm và 9 chi tuyến. Mỗi ngày, xe điện ngầm ở Matxcơva bắt đầu hoạt động từ 6h sáng đến 1h sáng hôm sau. Vào giờ cao điểm, bình quân cứ 50 giây lại có một chuyến xe đón khách. Các trạm xe điện ngầm chính là những điểm nổi bật nằm trong kiến trúc tập thể, mỗi trạm xe đều có một phong cách và nét đặc sắc khác nhau, trông giống như một cung điện trang hoàng mỹ lệ được xây dưới lòng đất. Không khí và nhiệt độ trong xe điện tự động điều hoà.

Matxcơva là một thành phố nổi tiếng về văn hoá, với hơn 75 trường đại học và cao đẳng, hơn 60 viện bảo tàng và hơn 4.000 thư viện. Đại học Matxcơva nổi tiếng được xây vào năm 1755, có hơn 20 hệ đào tạo và hơn 30.000 sinh viên, trong đó có nhiều lưu học sinh. Mỗi góc đường ở Matxcơva đều có các bức tượng bằng đá cẩm thạch hoặc bằng đồng xanh, các bia kỷ niệm, như tượng của Puski, Gagarin… Mỗi bức tượng giống như một cuốn sách giáo khoa lịch sử sinh động.

Đời sống văn hoá của người dân Matxcơva rất cao, nhất là về âm nhạc và nghệ thuật. Toàn thành phố có gần 30 viện ca kịch. Đại kịch viện Matxcơva nằm ở trung tâm thành phố là một kịch viện vũ balett nổi tiếng, xây dựng năm 1780. Kịch viện này mang đậm sắc thái của kiến trúc Nga cổ điển, dáng vẻ diễm lệ với 5 tầng, mỗi tầng đều có hàng ghế lô và nhiều ghế thường, tổng cộng hơn 2.000 chỗ ngồi.

Matxcơva còn là thành phố tràn ngập cây cảnh. Trong thành phố có hơn 80 công viên, hơn 800 hoa viên. Ngoại ô thành phố có 11 khu rừng tự nhiên, toàn thành phố có 340 km2 được phủ xanh, chiếm 40% diện tích thành phố. Nhìn từ trên cao, Matxcơva thấp thoáng trong một biển màu xanh bát ngát.

Những ai lâu ngày mới trở lại Mátxcơva sẽ không khởi bị ngỡ ngàng thậm chí bị sốc trước những đổi thay nhanh chóng của một thành phố từng thiếu thốn đôi chút nhưng nổi tiếng là thanh bình.
Đập vào mắt du khách trước tiên là quy mô thành phố vốn đã rộng (có thể sánh ngang New York về diện tích) nay còn rộng hơn. Bán kính của thành phố có lẽ đã vươn thêm cả chục cây số. Và hệ thống tàu điện ngầm, vốn nổi tiếng thế giới về quy mô và sự lộng lẫy, đã phát triển tới gần 300 ga.
Trong khu vực trung tâm, phần lớn nhà cửa đã được sửa sang lại, trở nên hào hoáng hơn, phố xá cũng sạch sẽ hơn, với nhiều vạt hoa, thảm cỏ được chăm chút cẩn thận. Phố Arbat mới, niềm tự hào của các nhà quy hoạch đô thị thời Liên Xô, cũng sầm uất hơn, tấp nập người qua lại dưới hàng biển hiệu rực rỡ sắc màu. Còn tại những vùng mà vào thời Liên Xô còn là ngoại vi thì nay đã mọc lên những chung cư cao tầng hiện đại, những trung tâm thương mại và dịch vụ... Nhưng gây ngỡ ngàng nhất có lẽ là chuyện giá cả. Nói chung, cái gì ở Thủ đô Nga cũng đắt, trong khi lương trung bình của công chức trong bộ máy Nhà nước chỉ ở mức 10.000 rúp/tháng (khoảng 380 đôla Mỹ), thấp hơn 20-30% so với khu vực tư nhân.

Ước tính, Thủ đô Nga có gần 3 triệu chiếc xe. Như vậy, với số dân khoảng 10 triệu người, phần lớn các gia đình đều có xe hơi. Đối với những gia đình khá giả, hiện tượng mỗi thành viên trưởng thành có một xe riêng giờ đây không phải là hiếm.
Giá xe hơi ở Nga thuộc mức vừa phải. Một chiếc xe Lada hay Volga đời mới (trông đã đẹp hơn trước rất nhiều) có giá khoảng 12.000 -15.000 USD, lại còn xe Toyota có giá từ 20.000 - 40.000 USD (Camry). Tuy nhiên, chỉ người ít tiền mới mua xe nội. Những chiếc xe cũ kỹ ra lò từ thời Liên Xô đang lùi nhanh vào quá khứ, và cũng giống như ở Việt Nam, chiếc nào còn “chạy được” thì cho "chạy" về nông thôn.

(Theo sách Những nền văn minh thế giới)