Với nhiều người Việt Nam, nhất là những người thuộc thế hệ sinh ra và lớn lên trong những năm tháng đất nước còn khó khăn, vừa thoát ra khỏi khói lửa chiến tranh, nước Nga, nói một cách nào đó, giống như một quê hương thứ hai. Ký ức về nước Nga, trong họ, là rất nhiều hình ảnh, kỷ niệm, tình cảm tốt đẹp. Hoài niệm về nước Nga, nếu có dịp nào nhắc nhớ, lại bùng lên trong họ một cách mãnh liệt cho dù đã có những sự đổi thay về chế độ chính trị, về cách cư xử với nhau trong các mối quan hệ kinh tế-xã hội.

Có lẽ xuất phát từ tình cảm ấy mà những món ăn Nga, với những người lưu học sinh đã từng có lần đến Nga như tôi, luôn có một hương vị đặc biệt: hương vị của kỷ niệm xa xưa, bồi hồi, day dứt đến khó tả...

Nhờ hương vị ấy mà món ăn Nga, dù dân dã như bánh mì nhấm với muối - mà người nông dân Nga vẫn thường mời khách theo phong tục dân tộc để bày tỏ lòng quý mến – cũng trở nên ngọt ngào, nồng đượm mùi vị hơn bao giờ hết.

Hoặc như món súp bắp cải ăn cùng bánh mỳ đen được nấu đơn giản từ nước hầm xương đã được lượt trong vắt với bắp cải, rau thìa là cộng thêm một chút sméctana (váng sữa – loại thực phẩm được dùng vừa như gia vị vừa như thức ăn chính của người Nga) loang trong đĩa xúp cũng gợi nhớ một căn phòng Nga nhỏ bé, ấm cúng thoang thoảng mùi gỗ thông cháy trong lò giữa mùa đông Nga khắc nghiệt.

Mùa xuân hoặc lúc cuối xuân, đầu hè, trên những bếp lò nho nhỏ được bày sẵn rải rác trong những cánh rừng ven đường hoặc trong các công viên trung tâm của Nga, là những xâu thịt nướng to bằng nắm tay trẻ con được xiên xen kẽ cứ một lớp thịt nạc mông dày với một lớp hành tây hoặc ớt xanh đang bốc khói, thơm lựng.

Xúm quanh bếp lửa, từng gia đình hoặc từng nhóm bạn, đôi bạn cầm từng xiên thịt vừa ăn vừa xuýt xoa. Nếu vị ngọt ấm của miếng thịt mềm cắn ngập đến chân răng cộng với vị ngọt thanh của hành, mùi hăng cay của ớt hòa với chút bùi bùi, ngậy ngậy của rau củ trộn (salad) làm người thưởng thức gật gù thú vị thì thêm một chút hương vị Volka Smirnoff có thể làm người ăn ngất ngây.

Sasưlứt – thịt nướng kiểu Nga – không phải là món ăn sang trọng. Cách tẩm ướp thịt, dĩ nhiên phải có một số gia vị riêng biệt, nhưng nhìn chung, không khác mấy các kiểu thịt nướng barbecue. Tuy nhiên, sasưlứt ăn với rau củ trộn kiểu Nga (rất đậm mùi thìa là và smectana chứ không dậy mùi sốt mayonair như những kiểu trộn lai tạp khác) và nhấm nháp cùng chút rượu hay bia tươi sẽ cho ra hương vị rất riêng biệt.

Xa nước Nga mà có dịp thưởng thức món sasưlứt, người ta như thấy lại rừng taiga hùng vĩ, thấy lại những đêm trắng lạ lùng khi mà đã 8-9 giờ đêm, mặt trời vẫn còn dát vàng trên sông Nhê-va ở thành phố Leningrát (nay đã là Saint Petersburg)

Nước Nga trong ký ức sâu thẳm của ­tôi còn là những buổi chiều dưới ánh hoàng hôn mơ mộng. Là những câu dân ca đẹp và buồn. Là những bài thơ tình yêu cao thượng như những câu chuyện cổ tích trong đời.

Những bản nhạc Nga bao giờ cũng gây cho tôi cảm xúc đẹp. " Liễu ơi hãy nói cho ta biết, người yêu ta giờ ở nơi nào?" Một chiều Mátxcơva biếc xanh kỉ niệm. Một chiều bên nàng Vôn ga chìm đắm trong sương mù. Triệu đóa hoa hồng và một tình yêu nghệ sĩ mênh mông.

Bạn là người yêu nước Nga? Bạn hay hoài niệm những ngày học tập, làm việc ở nước Nga xa xôi hay bạn đã từng có một mối tình bỏ lại ở đất nước xinh đẹp ấy, nay muốn tìm chút hương vị ngày xưa cũ? Có một nhà hàng nhỏ, nằm ngay trung tâm Hà Nội, nhà hàng “Giấc mơ nhỏ” của những người đã từng một thời gắn bó với nước Nga.

Ở đó, có những giai điệu Nga từng làm say đắm lòng người, có những món ăn Nga gợi nhớ nhiều kỷ niệm, có chút dư vị, phong cảnh Nga giúp bạn tìm về miền ký ức mà đôi khi, chỉ vì những bộn bề, và những đổi thay của cuộc sống hiện tại, đã làm chúng phôi pha…

NKM