Anh nhìn tôi cười nhẹ. Ánh mắt trẻ thơ, nụ cười như bay về đây từ nơi nào xa lắm.
Đưa cho tôi mấy điếu thuốc rê quấn bằng thứ giấy mỏng úa vàng, anh bảo chú hút đi, loại này ngon lắm, có mấy thằng bạn ở Nga mới về cho đấy. Tôi im lặng hút cùng anh thứ thuốc quấn, cùng anh tưởng tượng đó là những điếu Galăng quí hiếm thời những năm 80 của thế kỷ trước, bỏ qua mùi thơm của bao ba số trong túi áo ngực.

Phan Long hơn tôi ba tuổi, là con cả trong một gia đình nghệ sĩ ở Hà Nội. Tôi nghe nói lơ mơ về lý do anh đi học muộn, cũng không mấy quan tâm, chỉ thấy thú vị vì thường được nghe những câu nói rất “trí tuệ” và người lớn thốt ra đúng lúc những khi bọn tôi tụ tập hò hét trong những ngày chuẩn bị ra nước ngoài du học. Anh không nói nhiều, cũng không quá khích như chúng tôi. Tôi chắc không ít cô bé cùng khoá thời đó mê vẻ đẹp thư sinh của anh. Hình như Long cũng không mấy chú ý đến điều đó. Mỗi lần anh đến nhà tôi chơi là mỗi lần mẹ tôi ca cẩm sao con người ta ăn cái gì mà khôn ngoan giỏi giang đến thế.

Sang châu Âu, chúng tôi học cùng trường. Mải chơi, chúng tôi thường lâm vào cảnh nước đến chân mới nhảy. Ngoài những môn bắt buộc phải thi độc lập, còn mấy môn xã hội đặc thù ý thức hệ xã hội chủ nghĩa thường được mấy đứa chúng tôi, cả nam lẫn nữ, tổ chức học nhóm, mỗi đứa chịu trách nhiệm thuyết trình một vài câu. Tôi thường lạy Trời phù hộ đã cho tôi ở cùng phòng với anh để tôi bóc lột được cái chăm chỉ học hành của anh. Thi xong có hôm đang nằm anh bật dậy cười bảo tôi mày biết không bây giờ mà hỏi tao chữ ấy nằm ở dòng nào, trang nào, mầu gì là tao nhớ mày ạ.

Long vẽ rất đẹp và thích vẽ. Tuyết rơi trắng trời trong những bức vẽ của anh thường khiến tôi bối rối vì sao mình bất tài đến vậy. Mặt trời nóng bỏng nơi vùng biển chúng tôi ở cũng thường ngả màu cam thẫm, buồn vu vơ như nét mặt anh những lúc suy tư một mình. Tôi thường bảo anh sao chỉ hơn thằng em này vài ba tuổi mà già thế. Có một cái gì đó không định hình nổi ngày lại ngày len lỏi vào trong ý nghĩ của tôi, không định hình nổi bởi sự phức tạp kỳ lạ của nó.

Anh hay nói với tôi về sự nuối tiếc không theo học khoa học tự nhiên. Trong những giấc mơ, Long vẫn nghĩ mình chưa bao giờ từ bỏ nó. Tôi thì cũng chẳng hơn gì nên thường gật gù nuối tiếc với anh. Có lúc anh ngồi vẽ hàng giờ những chi tiết máy móc và đùa với tôi là để đem tặng chúng cho trung tâm vũ trụ tương lai của nước mình. Chuyện thường tình ở một thành phố tỉnh lẻ, ăn rồi học, chẳng biết làm gì hơn, thì vẽ. Tôi không chú ý. Bạn bè cũng chẳng ai chú ý.

Và một ngày, khi chúng tôi đi học hết, chỉ có một mình anh ốm mệt nằm lại ký túc xá, những giấc mơ không thành hiện thực của anh bỗng trở nên rõ rệt hơn bao giờ hết. Ánh mắt anh sáng bừng như ngọn lửa nhỏ trước mặt đang đốt trụi những bức tranh đã lấy đi bao nhiêu tâm sức của anh. Chúng tôi về, bàng hoàng nhìn anh ngước đôi mắt trong veo như con trẻ ríu rít kể cho chúng tôi nghe về những ý tưởng sáng tác mới trong đầu anh. Tôi cấu vào tay mình để trấn an tinh thần, hai hàng nước mắt tuôn chảy bất kể mình là thằng đàn ông không được quyền khóc.

... Long bảo tôi là anh bận lắm nhờ chú mang mấy điếu thuốc này cho mấy đứa cùng khóa anh nhé, bọn nó học ở nhà không sướng như chúng mày đâu. Mặt tôi bỗng nóng bừng. Anh kể cho tôi nghe về những dự án anh đang làm, giảng giải cho tôi về nguyên lý hoạt động của bộ phận này bộ phận kia trong tàu vũ trụ, trong ô tô. Anh cũng quả quyết rằng vì còn thiếu những chi tiết máy móc mà anh đang thiết kế nên kết quả thử nghiệm những loại ô tô đó chưa thể mỹ mãn được. Tôi lắng nghe anh, nhìn vào ánh mắt sung sướng của anh và cố gắng hiểu anh.

Bạn bè cùng khóa nhiều người thành đạt, chúng nó thường ghé nhà tôi chơi, cho con tôi thứ này thứ nọ, có cả những món ăn ngon. Tôi đưa cho anh gói bánh ngọt Pháp vừa được cho, bảo anh đó là thứ bánh mỳ ngon nổi tiếng nơi chúng tôi học ngày xưa. Long cười bảo tôi lừa anh thế nào được. Anh không đói, đang rất vui vì mới làm xong một đơn đặt hàng, chỉ hơi mệt một chút thôi. Có những lúc anh thấy mình lâng lâng như đang bay trên những con tàu nhỏ do mình thiết kế dạo chơi Thiên đường.

Ngày nào anh cũng ngồi đây, trên chiếc ghế đá này và mong chúng tôi ghé qua để anh chia sẻ những thành công mới. Tôi nhìn tia mặt trời màu cam xiên qua khoảng ghế đá giữa hai chúng tôi và băn khoăn tự hỏi ai là người hạnh phúc hơn trong hai chúng tôi?